Firefly Aerospace'in Blue Ghost iniş aracı Pazar günü Dünya'nın uydusuna başarıyla inerek 10 NASA deneyini ulaştırdı ve bu başarıyı elde eden ilk özel şirket oldu.
REKLAMFirefly Aerospace adlı özel şirket tarafından işletilen ve NASA için ekipman taşıyan bir iniş aracı Pazar günü Ay'a inerek tarihi bir ilke imza attı.
Blue Ghost (Mavi Hayalet) Ay aracı bir matkap, vakum ve diğer deney düzeneklerini taşıyarak astronot görevlerinden önce Dünya'nın uydusunda işe başlamak isteyen bir dizi şirketin son başarısı oldu.
İniş aracı Ay yörüngesinden otomatik pilotla alçalarak Ay'ın yakın yüzünün kuzeydoğu kenarındaki bir çarpma havzasında bulunan eski bir volkanik kubbenin yamaçlarını hedef aldı.
Başarılı inişin teyidi, yaklaşık 360.000 kilometre ötedeki olayları takip eden şirketin Teksas dışındaki Görev Kontrolü'nden geldi.
"Ay'dayız," diyen Görev Kontrol, iniş aracının "dengeli" olduğunu da sözlerine ekledi.
Sorunsuz ve dik iniş, 10 yıl önce kurulan Firefly'ı Ay'a uzay aracı indiren ilk özel şirket yapıyor. ABD, Rusya, Çin, Hindistan ve Japonya olmak üzere beş devlet tarafından Ay'a beş iniş daha gerçekleştirilmişti.
Blue Ghost'un hemen arkasından iki şirketin daha iniş aracı geliyor ve bir sonrakinin de bu hafta içinde Ay'a inmesi bekleniyor.
Adını ABD'de nadir görülen bir ateşböceği türünden alan araç, boyutları ve şekliyle öne çıkıyor. Şirkete göre, çömelmiş gibi görünen, dört ayaklı iniş aracı iki metre boyunda ve 3,5 metre genişliğinde olup ekstra denge sağlıyor.
Uzay ajansı teslimat için 97 milyon euro, ayrıca araçtaki bilim ve teknoloji faaliyetleri için de 42 milyon euro ödedi. Bu, NASA'nın ticari teslimat programı kapsamındaki üçüncü görev.
Araç, Ay tozunu analiz için emecek bir vakum ve yüzeyin üç metre kadar altındaki sıcaklığı ölçecek bir matkap taşıyor. Ayrıca, uzay giysileri ile ekipmanlarının her tarafını kaplayan aşındırıcı Ay tozunu ortadan kaldıracak bir cihaz da bulunuyor.
Mavi Hayalet, Ay'a giderken ana gezegenin enfes fotoğraflarını geri ışınladı. İniş aracı Ay'ın yörüngesine girdikten sonra da Ay'ın gri çukurlu yüzeyinin ayrıntılı fotoğraflarını çekmeye devam etti.
Yakında Ay'a daha fazla ticari araç inecek
İniş, Ay'daki işlerden pay kapmak isteyen yeni bir ziyaretçi akınına sahne oldu.
Houston merkezli Intuitive Machines tarafından inşa edilen ve işletilen dört metre boyunda uzun ve ince bir ünite olan başka bir iniş aracı Perşembe günü Ay'a inecek. İniş için Ay'ın güney kutbundan sadece 160 kilometre uzaktaki bir bölge hedefleniyor. Bu, şirketin geçen yıl bir bacağı kırılan ve devrilen ilk iniş aracıyla elde ettiğinden daha yakın bir mesafe.
Takla atmasına rağmen Intuitive Machines'in aracı, NASA astronotlarının 1972'de Apollo programını kapatmasından bu yana ABD'yi ilk kez Ay'a geri götürmüştü.
Japon şirketi ispace'in aracının inişine ise hala üç ay var. Blue Ghost ile birlikte 15 Ocak'ta Cape Canaveral'dan roketle yola çıkan araç daha uzun ve rüzgarlı bir rota izleyecek. Intuitive Machines gibi ispace de Ay'a ikinci kez iniş yapmaya çalışıyor. İlk aracı 2023 yılında düşmüştü.
REKLAMAy sadece uzaydan gelen enkazlarla değil, aynı zamanda onlarca yıldır başarısızlıkla sonuçlanan diğer girişimlerle de dolu.
Uzay ajansının üst düzey bilim yetkilisi Nicky Fox, NASA'nın yılda iki özel Ay aracı hızını sürdürmek istediğini ve bazı görevlerin başarısız olacağının farkında olduğunu söyledi.
Firefly CEO'su Jason Kim ise özel şirketlerin Ay'a kendi başlarına inmesi gereken robotik araçlarla sınırlı bir bütçeyle çalıştığını belirtti. Her şeyin saat gibi işlediğini söyleyen Kim, "Botlarımıza biraz Ay tozu bulaştı," diye ekledi.