| dbo:abstract
|
- Ein Lituus ist ein gekrümmter oder spiralförmig endender Stab, der bei den Etruskern und im frühen Rom ein Insigne kultischer und politischer Amtsträger war und meist aus Holz oder Metall gefertigt wurde. Der Lituus entstand im etruskisch-italischen Kulturraum; seine Ursprünge sind vermutlich relativ komplex. Es gab mehrere Formen des Lituus, von denen eine wohl auf eine einheimische Form des Hirtenstabes zurückging. Ebenso lassen sich allerdings auch orientalische Einflüsse auf den Lituus nachweisen, dessen Form und Nutzung durch den Krummstab der altorientalischen Kulturen, etwa der Hethiter oder der mesopotamischen Reiche, beeinflusst wurde. In Rom war der Lituus ursprünglich Amtsinsigne der Könige. Später wurde er zum Zeichen imperatorischer Macht und zum Wahrzeichen des Princeps. Bedeutender noch ist jedoch die kultische Funktion des Lituus. Der Stab war Kultgegenstand und Insigne der Auguren. Von ihnen wurde der Lituus als Bezeichnung der Himmelsregionen beziehungsweise des templum benutzt. Von großer Bedeutung ist der Stab auch aus mythologischer Sicht, weil der Legende nach Romulus damit die einzelnen Regionen der Stadt Rom festlegte. In der Ikonographie ist der Lituusstab häufig das Symbol für die Auguren auf Kunstwerken und Münzen. In der Mathematik wurde die Lituus-Spirale nach dem Stab benannt. Der heutige Krummstab als eines der Amtsinsignien eines Bischofs der römisch-katholischen Kirche geht ebenfalls auf den Lituus zurück. (de)
- Un lituus o lituo es una palabra etrusca en su origen, que podría traducirse como torcido, curvo y, pasó a la Antigua Roma para designar un bastón ritual augural. En su forma, se asemeja a la parte superior del conocido báculo pastoral, sin nudos (baculum sine nodo aduncum). En la religión de la Antigua Roma era usado por los augures como instrumento ritual adivinatorio para trazar, al aire libre, un templo (templum) simbólico, delimitando así el campo de observación. A continuación, el augur profería, desde el auguraculum las palabras partiri templum et tabernaculum capere y de este modo dividía el cielo en cuatro regiones, ocupaba su asiento y se ponía a observar con todo cuidado las aves que aparecían, la manera como volaban, su dirección, el sonido de sus alas, sus cantos y en qué lado del templum se encontraban. La observación del vuelo de las aves por el templum indicaba el favor o, en su caso, desgracia divina, para un determinado acontecimiento. El lituus también era utilizado como símbolo del colegio de augures para distinguirlos como cuerpo sacerdotal. Es un símbolo frecuentemente exhibido en estatuas, ya desde el tiempo de los etruscos. En Roma puede encontrarse en anillos de las estatuas de los emperadores romanos, que lo llevaban por pertenecer al colegio sacerdotal augur. En el caso de César Augusto, que fue Máximo Pontífice en el 12 a. C., se puede encontrar en estatuas de bronce descubiertas desde Grecia y posiblemente, España.) Además de encontrarse en grabados, como en el camafeo llamado Gema Augustea, también se localizan lituos, especialmente, en el reverso de las monedas romanas, donde suelen estar acompañados por un simpulum y una jarra de libaciones. (es)
- The word lituus originally meant a curved augural staff, or a curved war-trumpet in the ancient Latin language. This Latin word continued in use through the 18th century as an alternative to the vernacular names of various musical instruments. (en)
- Le lituus est le nom latin donné initialement à un ustensile de pratique sacrée des haruspices et des augures étrusques. Le lituus « augural » et « royal » est un bâton sans nœud se terminant par une crosse courbe (qui a donné la crosse des évêques et qu'on retrouverait dans le mot liturgie). Il est issu de la forme du pedum, bâton du berger ou du pasteur étrusco-italique. (fr)
- Il lituo, in latino Lituus, da litāre (offrire sacrifici agli dei per ottenere auspici favorevoli), era uno strumento di culto nell'antica Roma, già in uso presso gli Etruschi e i Latini. Era costituito da un bastone ricurvo in cima. Successivamente l'estremità arcuata assunse una forma a spirale, che si ritrova ancora oggi nel pastorale vescovile, (it)
- Een lituus is een staf met een gekromde of spiraalvormige uiteinde. Het is van Etruskisch- herkomst en meestal uit hout of metaal vervaardigd. Oorspronkelijk was de lituus een ambtsinsigne van de Romeinse koningen. Later werd het een teken van de imperatorische macht en symbool van de princeps. Nog belangrijker is echter de cultische functie van de lituus. De staf was cultusvoorwerp en insigne van de auguren. Door hen werd de lituus voor het beschrijven van de hemelregionen respectievelijk het templum benut. Van groot belang is de staf ook in legendarisch opzicht, daar de legende zei dat Romulus daarmee de afzonderlijke regionen van de stad Rome vastlegde. In de iconografie is de lituus hoofdzakelijk het symbool voor de auguren op kunstwerken en munten. Een gelijkaardige staf behoorde ook tot de regalia van de farao's. De huidige kromstaf als een van de ambtstekens van een bisschop van de Rooms-Katholieke kerk gaat op de lituus terug. (nl)
- Lítuo (em latim: Lituus) foi um termo latino empregado para designar o bastão, recurvado na proximidade superior, utilizado pelos áugures, bem como um instrumento de sopro, tipo uma trombeta de guerra curva. (pt)
- Lituus (łac. lituus) – laska kapłańska rzymskich augurów. Laska lituus była atrybutem augura, a jej noszenie przywilejem związanym z tym urzędem kapłańskim. Augur używał ją w obrzędach religijnych. Przede wszystkim służyła do zakreślania świętego kręgu templum, czyli miejsca przeprowadzania auspicjów oraz wskazywania stamtąd obserwowanego fragmentu nieba. Augur posługiwał się nią także np. przy wyznaczaniu miejsca pod nową świątynię czy budynek publiczny, a także podczas składania ofiar.. Według legend Romulus wyznaczył laską lituus granice pod budowę miasta. Była przechowywana na Palatynie w gmachu kapłanów salijskich aż do pożaru miasta. Łacińska nazwa lituus była również używana od starożytności, poprzez średniowiecze aż do czasów nowożytnych, na oznaczenie różnych instrumentów muzycznych - zarówno dętych (jak trąbki czy rogi, ale też cynków i kromornów), jak i strunowych szarpanych (jak cythara, guiterna, psalterium, timpanum, campanula czy lutnia). (pl)
- Слово lituus изначально обозначало изогнутый посох авгура или изогнутую военную трубу в латинском языке. (ru)
- Лі́туус (лат. lituus) — давньоримський жрецький жезл. Також цим словом називали тип духового музичного інструмента. Саме слово lituus вважається латинським, здогадно похідним від якогось етруського культового слова для позначення жезла, зробленого за зразком пастушої ґирлиґи. (uk)
|
| rdfs:comment
|
- The word lituus originally meant a curved augural staff, or a curved war-trumpet in the ancient Latin language. This Latin word continued in use through the 18th century as an alternative to the vernacular names of various musical instruments. (en)
- Le lituus est le nom latin donné initialement à un ustensile de pratique sacrée des haruspices et des augures étrusques. Le lituus « augural » et « royal » est un bâton sans nœud se terminant par une crosse courbe (qui a donné la crosse des évêques et qu'on retrouverait dans le mot liturgie). Il est issu de la forme du pedum, bâton du berger ou du pasteur étrusco-italique. (fr)
- Il lituo, in latino Lituus, da litāre (offrire sacrifici agli dei per ottenere auspici favorevoli), era uno strumento di culto nell'antica Roma, già in uso presso gli Etruschi e i Latini. Era costituito da un bastone ricurvo in cima. Successivamente l'estremità arcuata assunse una forma a spirale, che si ritrova ancora oggi nel pastorale vescovile, (it)
- Lítuo (em latim: Lituus) foi um termo latino empregado para designar o bastão, recurvado na proximidade superior, utilizado pelos áugures, bem como um instrumento de sopro, tipo uma trombeta de guerra curva. (pt)
- Слово lituus изначально обозначало изогнутый посох авгура или изогнутую военную трубу в латинском языке. (ru)
- Лі́туус (лат. lituus) — давньоримський жрецький жезл. Також цим словом називали тип духового музичного інструмента. Саме слово lituus вважається латинським, здогадно похідним від якогось етруського культового слова для позначення жезла, зробленого за зразком пастушої ґирлиґи. (uk)
- Ein Lituus ist ein gekrümmter oder spiralförmig endender Stab, der bei den Etruskern und im frühen Rom ein Insigne kultischer und politischer Amtsträger war und meist aus Holz oder Metall gefertigt wurde. Der heutige Krummstab als eines der Amtsinsignien eines Bischofs der römisch-katholischen Kirche geht ebenfalls auf den Lituus zurück. (de)
- Un lituus o lituo es una palabra etrusca en su origen, que podría traducirse como torcido, curvo y, pasó a la Antigua Roma para designar un bastón ritual augural. En su forma, se asemeja a la parte superior del conocido báculo pastoral, sin nudos (baculum sine nodo aduncum). En la religión de la Antigua Roma era usado por los augures como instrumento ritual adivinatorio para trazar, al aire libre, un templo (templum) simbólico, delimitando así el campo de observación. El lituus también era utilizado como símbolo del colegio de augures para distinguirlos como cuerpo sacerdotal. (es)
- Een lituus is een staf met een gekromde of spiraalvormige uiteinde. Het is van Etruskisch- herkomst en meestal uit hout of metaal vervaardigd. Oorspronkelijk was de lituus een ambtsinsigne van de Romeinse koningen. Later werd het een teken van de imperatorische macht en symbool van de princeps. Een gelijkaardige staf behoorde ook tot de regalia van de farao's. De huidige kromstaf als een van de ambtstekens van een bisschop van de Rooms-Katholieke kerk gaat op de lituus terug. (nl)
- Lituus (łac. lituus) – laska kapłańska rzymskich augurów. Laska lituus była atrybutem augura, a jej noszenie przywilejem związanym z tym urzędem kapłańskim. Augur używał ją w obrzędach religijnych. Przede wszystkim służyła do zakreślania świętego kręgu templum, czyli miejsca przeprowadzania auspicjów oraz wskazywania stamtąd obserwowanego fragmentu nieba. Augur posługiwał się nią także np. przy wyznaczaniu miejsca pod nową świątynię czy budynek publiczny, a także podczas składania ofiar.. (pl)
|
