• achtergronden
• DE 7EVEN
• video's
• agenda

ernaast

Low: Het geluid van ontwaken

Voor de liefhebber staat Low voor pastorale meeslepende pracht. Vanaf hun eersteling I Could Live in Hope tot en met Trust weten ze met minimale middelen een maximaal effect te bereiken. The Great Destroyer schudde me wakker. "Nee, er is niks mis met je luidsprekers", verzekert Low-voorman Alan Sparhawk me aan de telefoon.

Tekst: Joris Heemskerk

Beeld: Inge Schoutsen

Publicatiedatum: 21 januari 2005

Rock-'n-roll: snel, agressief, energiek, sexueel. Low: langzaam, meeslepend, dramatisch, langzamer. Begin jaren negentig vonden ze het leuk om als tegenreactie op het opkomende grungegeluid ultralome popliedjes te maken. Het begin van slowcore, minimale, meeslepende dramatiek. Zo doen ze het al bijna elf jaar en met succes. Of ze nu tevreden zijn of niet (Sparhawk: "We zijn nooit voor de volle honderd procent tevreden."), met dit nieuwe album en de verhuizing naar Subpop laten ze weten op zoek te zijn naar een groter publiek. Naast de gebruikelijke interviewprietpraat vroeg ik hem alle liedjes die op het nieuwe album staan in ��n zin te omschrijven.

'Monkey': Weet je zeker dat je hier klaar voor bent?
Sparhawk is met een gehandicapt Low (zonder zangeres en echtgenote Mimi) neergestreken in Amsterdam waar in Paradiso een Rough Trade label-avond plaatsvindt. Hij verveelt zich en lijkt opgewekt dat hij even met iemand kan kletsen. Het zijn spannende tijden voor de Low-zanger want The Great Destroyer is niet de typische Low-plaat die iedereen verwacht.

'California': Voor het gevaarlijk wordt een liedje over mijn moeder.
Door de jaren heen hebben ze een redelijk grote schare trouwe fans opgebouwd. Hun tienjarig jubileum werd vorig jaar gevierd met een uitgebreide box A Lifetime of Temporary Relief: 10 Years of B-Sides and Rarities en een heus tribute album We Could Live in Hope: a Tribute to Low waarop artiesten als Mark Kozelek, Migala en Idaho hun liefde voor Low etaleren. "Dat was inderdaad een mooi geschenk We hoorden de geruchten van fans op het internet. De meeste artiesten op het album zijn erg goede vrienden. Het voelt als een eerbetoon van een stel vrienden en daar zijn we erg blij mee."

'Everybody's Song': Er is niks mis met je stereo.
Vrienden zijn ze sinds vorig jaar zomer ook met Radiohead. "We bewonderen elkaars werk", legt Alan uit, "Zij bleken fans van ons te zijn en wij zijn dat omgekeerd ook." Samen met Radiohead tourden ze door onder andere door Frankrijk en Itali�. "Op uitnodiging van Colin (Greenwood, Radiohead-bassist, JH). Ze kiezen om de beurt een voorprogramma uit als ze op tournee gaan en ditmaal was het Colins beurt. Een schitterende ervaring. Nog nooit stonden we voor zoveel volk. En in de zomerse buitenlucht, op een groot podium. Dat is best apart en voor ons zeker niet gebruikelijk. In een zaal echoot het geluid van de muren de zaal in, buiten heeft de wind vrij spel en is het afwachten waar die het geluid naar toeblaast. We hebben er van genoten. We waren er niet zeker van of het publiek dat ook zou doen maar dat bleek dus ook reuze mee te vallen."

'Silver Rider': Ja hoor, we houden nog steeds van mooi zingen.
The Great Destroyer is Alans album, veel meer dan Secret Name, Things We Lost in the Fire of Trust: "Ik heb alle nummers geschreven en ik doe alle leadzang. Mimi vond de liedjes te persoonlijk om ze te delen en bovendien was ze in verwachting. Ze is pas bevallen van een jongetje. Iedereen houdt van Mimi, vooral de fans, maar op dit album doet ze alleen de backvocalen. Op haar aandringen!"

'Just Stand Back': Diep van binnen willen we echt een popband zijn.
Het verschil met vorige Low-albums zit hem in het volume. De tegenstelling hard-zacht is nog steeds een belangrijke factor maar nog nooit was hard z� hard als op The Great Destroyer. Alan: "We begonnen in maart 2004 met de opnamen, ik moet zeggen dat ik nooit zo zelfverzekerd was, misschien wel t� zelfverzekerd. Ik ben opgegroeid in het midwesten van de Verenigde Staten, daar leer je altijd tegenslagen te verwachten. Er heerst een soort Scandinavische mentaliteit, een beetje fatalistisch. Maar die leek te zijn verdwenen. Door het grote zelfvertrouwen kregen we enorm veel energie en durfden we uiteindelijk meer."

'On The Edge Of': Mimi en Zak wilden dit nummer er perse op hebben.
Ik probeer hem uit te leggen dat ik schrok van de intensiteit van het album. De versterkers zijn vol opengedraaid en dat is ongebruikelijk voor een Low-album. Hij herkent het. Het lijkt erop dat ze wakker geschrokken zijn en het was misschien ook wel nodig want na Trust vroeg de Low-liefhebber zich dikwijls af wat hierna zou gaan komen. Beter dan Things We Lost� kon immers niet. Wilden ze de luisteraar wakker schudden? "Ja, misschien wel maar eigenlijk ben ik degene die wakker werd. The Great Destroyer is het geluid van mijn ontwaken. Zoals ik al zei is het een erg persoonlijke plaat geworden. We hebben altijd precies geweten waar we mee bezig waren. Onze fans zijn slim en ze vertrouwen onze creativiteit." Dat het loont laat het nieuwe album wel horen. "Het klinkt als een stel kapotte luidsprekers", lacht Alan. "Nee, we hebben geen luidsprekers gesloopt, wel een paar ventilators geloof ik."

'Cue The Strings': Dit is mijn shout-out naar Roy Orbison en Orchestral Manoeuvres In The Dark.
"Dazzle Ships en Architecture & Morality van OMD zijn twee van mijn favoriete albums aller tijden. En Bowie, I love Bowie!", roept Sparhawk enthousiast als we afdwalen en gewoon lekker over andere muziek beginnen te praten. Bowie zong het ooit: "ch-ch-ch-ch-changes" en Low luisterde. De traditionele Low-kenmerken (pastorale samenzang, onderhuidse spanning en meeslependheid) zijn nog altijd aanwezig maar contrasteren hier sterker dan ooit met de hard-zacht tegenstelling. Het 'grote' geluid van The Great Destroyer komt mede door het aantrekken van Dave Fridmann (Mercury Rev, Flaming Lips) als producer. Steve Albini's rauwheid maakte plaats voor Fridmanns gelaagde produktietechniek. Dat maakte het grootste verschil volgens Sparhawk. "Dave is een echte producer. Hij analayseert elk detail aandachtig en komt met allerlei vreemde ide�en over hoe je een nummer beter kunt laten klinken. Hij zegt: 'Dit moet je sneller spelen of probeer het eens met een ander gitaargeluid.' We zijn al jaren groot fan van zijn werkwijze. Vooral Mercury Revs 'Goddess on a Highway' blies ons totaal omver. Albini is een technicus, hij houdt van een rauw en spaarzaam geluid."

'Step': Dit kan Low nooit zijn. Luister naar die gitaarsolo!
Meer zelfvertrouwen en de hulp van een producer die albums als droommachines in elkaar weet te zetten, dat is de formule van The Great Destroyer. Het veranderen van label, van het ondergrondse Kranky naar de indietopper Subpop, heeft er volgens Alan niks mee te maken. Dat had andere redenen. "We hebben nooit gedacht laten we een echte Subpop-plaat gaan maken.We waren bijna klaar met het album toen Subpop ons belde. Ze hadden gehoord dat we naar een ander label op zoek waren. Kranky is een erg klein label. Er werken maar twee man, ze kunnen dus niet veel tijd besteden aan promotionele activiteiten. Ze hebben ons altijd verteld dat als we naar een groter label wilden dat geen probleem was. Die gasten zijn goud waard, ze willen dat we gelukkig zijn."

'When I Go Deaf': Het favoriete liedje van mijn broer.
Hoe persoonlijk de liedjes zijn blijkt wanneer ik Alan confronteer met de hele tracklisting. 'California' bijvoorbeeld, nota bene een uptempo Low-nummer met een echte westkust attitude zoals we die van de Beach Boys kennen, bitterzoet. "Ja, er zit wel een beetje een Beach Boys/Byrds-gevoel in. 'California' gaat over mijn moeder die in Californi� opgroeide en later naar een klein plaatsje in het noorden verhuisde. Ik heb een enorm ontzag voor die plek. Californi� is doordrenkt met een mysterieus gevoel. Ik ben ook helemaal gek op Los Angeles, elke keer als ik daar ben wil ik een auto huren en continu over Sunset Boulevard cruisen. In de hoop dat ik Penelope Cruz zie!"

'Broadway (So Many People)': Een liedje over New York, zonder 9/11 erbij te betrekken. Schitterende stad.
"Je hoofdschuddend realiseren hoe stom je bent", Sparhawk legt uit waar 'Pissing' over gaat, een van de kroonjuwelen op het album. 'Pissing' start op de tradtionele minimale Low-manier met serene vocalen en broeierige instrumentatie die beetje bij beetje ontaardt in een met feedback getooide climax van jewelste. Intens. "'Pissing' gaat over het zien van jezelf in de spiegel en erachter komen dat je je tijd aan het verspillen bent en het moment dat je besluit daar iets aan te doen."

'Pissing': Staren naar de hemel kan niet meer.
Dus dat deden ze. The Great Destroyer ramt alle ongezouten vooroordelen van de tafel en presenteert een Low met grote bek. De ongegeneerde positiviteit die 'California' uitstraalt is geen foutje maar een uiting van behagen en nostalgie. En hoewel 'Silver Rider' zo op Things We Lost in the Fire had kunnen staan, is het is knap hoe ze hun eigen geluid opnieuw uitvinden ('Step', 'Everybody's Song') en daardoor nog steeds relevant zijn.

'Death of a Salesman': Mijn vader zijn favoriet.
"So I took my guitar / and I threw down some chords / and some words I could sing without shame / and I soon had a song / I played it around for some friends / but they all said the same / they said music's for fools / you should go back to school / the future is prisons and maths / so I did what they said / now my children are fed / 'cos they pay me to do what I'm asked / I forgot all my songs/ the words now were wrong / and I burned my guitar in a rage". "Dat 'Death Of A Salesman' mijn vaders favoriete nummer is kan aan de tekst liggen (lacht).
"Aan het proces van liedjes schrijven is niks veranderd", gaat hij verder, "Ik werk nooit volgens een vast concept. De ene keer vind je een mooie melodie die je verder uitwerkt en de andere keer begin je met een stuk tekst. Inspiratie komt in kleine doses." Kun je inspiratie afdwingen? "Ik weet niet of dat kan. Meestal komt het geheel onverwacht. Ik word wel eens wakker met een idee dat de basis kan vormen voor een nieuw liedje."

'Walk into the Sea': Het slot, conclusies trekken en daarvan leren.
Zingt: "And now we learned that you shouldn't put your hand in the fire.". "We spelen pas laat", zegt Sparhawk, "ik verveel me een beetje. Ik heb geen idee welke bands er optreden. Ik heb goede dingen over The Delays gehoord, ik ga zo maar eens kijken denk ik. Heb jij nog tips? British Seapower? Oh ja die heb ik gezien. Ik had nog nooit van ze gehoord maar dat klonk inderdaad goed."

foto's 2/4: Karl Raschke

http://www.kindamuzik.net/interview/low/low-het-geluid-van-ontwaken/8433/
Meer Low op KindaMuzik: http://www.kindamuzik.net/artiest/low